Κτίριο γραφείων και Συνεδριακό κέντρο Εθνικής Ασφαλιστικής (Συν. επιφάνεια 54.000m²) / 1996

ΚΤΙΡΙΟ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ

Επιφάνεια οικοπέδου: 8.925 m²
Δόμηση: 54.000 m²
Θέση: ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΣΥΓΓΡΟΥ
ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ: ΩΜ ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ Α. Δημοπούλου Κ. Σαΐτη Γ. Σταθόπουλος Α. Χριστοδουλέα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΟΥ
(απόσπασμα από την έκθεση του Πανελλήνιου Διαγωνισμού)

BAΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

  • Το “διευρυμένο” Κτιριολογικό πρόγραμμα και η σημασία του κτιρίου.
    Ο στόχος του αγωνοθέτη, είναι η δημιουργία ενός “Πολυδύναμου” (Πολυλειτουργικού) Κτιρίου.
    Ενός κτιρίου δηλαδή, το οποίο αν και σαφώς θα χαρακτηρίζεται ως Κτίριο Γραφείων της Εθνικής Ασφαλιστικής και συνεπώς έτσι θα σημαίνεται, θα πρέπει ταυτόχρονα να καλύπτει και να προβάλλει και άλλες λειτουργίες όπως Συνεδριακό Κέντρο, Αθλητικές Εγκαταστάσεις, Χώρους Στάθμευσης Δακτυλίου, ακόμα και Παιδικό Σταθμό.
    Αυτό το “διευρυμένο” λοιπόν κτιριολογικό πρόγραμμα καλείται να “στεγάσει” το κτίριο και να προβάλλει στον χώρο κάθε μια από τις εσωτερικές λειτουργίες του, εντάσσοντάς τις στον κοινωνικό χώρο που απευθύνεται με την σωστότερη δυνατή σχέση μορφής κλίμακας, λειτουργικότητας.
  • Η θέση του οικοπέδου και η σχέση του με την γύρω διαμορφωμένη περιοχή.
    Το κυριότερο ίσως χαρακτηριστικό του οικοπέδου είναι η θέση του, επί της Λεωφόρου Συγγρού, καθώς και
    το μέγεθος του, η πρόσοψή του κτιρίου ανοίγεται σε μήκος 80 m επί της λεωφόρου, ενώ η πίσω και τμήμα της πλάγιας πλευράς απευθύνονται σε επίπεδο γειτονιάς, σε περιοχή κατοικίας. Αυτή ακριβώς την αντίφαση καλείται να επιλύσει και να αξιοποιήσει το κτίριο, με τον κατάλληλο σχεδιασμό και την χωροθέτηση των προαναφερθεισών λειτουργιών.
    Η Λεωφόρος Συγγρού αποτελεί έναν από τους βασικότερους άξονες της Αθήνας με κατεύθυνση Θάλασσα – Κέντρο, γεγονός που από μόνο του προσδίδει αίγλη στα κτίρια που βρίσκονται πάνω σε αυτόν. Σαν άξονας όμως παρουσιάζει κάποιες ιδιαιτερότητες ως προς την μορφή και τον τρόπο οικοδόμησης των παρειών του όπως :
      1. δεν παρουσιάζει πολύ ισχυρή οικοδομική γραμμή (μέτωπο δρόμου)
      2. παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία ειδών, μορφών, και κλίμακας κτιρίων.

Το οικόπεδο είναι σχεδόν επίπεδο, και από το εσωτερικό του παρουσιάζει ενδιαφέρουσες θέες προς του Φιλοπάππου και τους βράχους. Λόγω του μεγέθους του, του γεγονότος ότι έχει παραμείνει μέχρι τώρα άκτιστο, αλλά και των λειτουργιών που μέχρι τώρα έχει φιλοξενήσει, έχει κατοχυρωθεί στην αντιληπτική εικόνα της πόλης σαν ανοικτός χώρος “κενό” μέσα στον ιστό της πόλης. Χώρος διαμπερής, από την γειτονιά προς την πόλη.
Αυτήν ακριβώς την διαμπερότητα, το άνοιγμα προς την Πόλη καλείται να ενσωματώσει και αναδείξει το κτίριο κάνοντας αυτά τα στοιχεία οργανικά μέλη – γνωρίσματα του.
Επομένως, ένα βασικό στοιχείο γύρω από το οποίο πιστεύουμε ότι πρέπει να εξελιχθεί η όλη σύνθεση είναι
ο Ανοικτός – υπαίθριος χώρος. Η πλατεία, το άνοιγμα, η προοπτική, η θέα της πόλης.
Ο υπαίθριος αυτός, ρέων χώρος έρχεται να ενσωματωθεί και να παίξει κυρίαρχο ρόλο στην σύνθεση των κτιριακών μαζών τόσο σε επίπεδο κάτοψης, όσο και τομής στον χώρο.
Συνεπώς, βασικός στόχος της σύνθεσης και άξονας της, είναι η δημιουργία μιας «Αστικής πλατείας» στην καρδιά του συγκροτήματος, που θα διευθετεί τις κινήσεις- λειτουργίες ενοποιώντας ταυτόχρονα τον ελεύθερο «ρέοντα» χώρο της πόλης και της γειτονιάς. Στα πλαίσια αυτού του χώρου, συντίθενται συνεργαζόμενοι οι βασικοί κτηριακοί όγκοι, οι οποίοι
αποτελούνται από καθαρά, απλά ευκρινή, γεωμετρικά σχήματα ευρισκόμενα υπό ραδινές αναλογίες.
Η διαμόρφωση αυτής της αρχιτεκτονικής σύνθεσης σε επιμέρους ενότητες, αποτρέπει τον κίνδυνο της αρνητικής εικόνας ενός άπλαστου, μονολιθικού κτιριακού όγκου. Προσφέρει μία πλατεία υποδοχής του κοινού, έναν ανοικτό χώρο στην πόλη.

Συνοψίζοντας σε επίπεδο γενικών αρχών πιστεύουμε ότι το κτίριο της Εθνικής Ασφαλιστικής θα πρέπει :
• Να εκφράζει την κοινωνική και συμβολική σημασία του στο χώρο.
• Να αποτελεί ένα σημείο αναφοράς για την πόλη.
• Να συμπεριλάβει και να αναδείξει στοιχεία της ιδιαίτερης θέσης του οικοπέδου πάνω στον άξονα της Συγγρού.
• Να μην έρθει σαν μια ακόμα κτιριακή μάζα να κρύψει την θέα της πόλης αλλά και να εμπλουτίζει “καδράροντάς την”, κάνοντας την στοιχείο της όψης του κτιρίου.
• Να ανταποκριθεί πλήρως στο διευρυμένο κτιριολογικό πρόγραμμα που καλείται να καλύψει ,
εμπερικλείοντας στον σχεδιασμό του σημαντικές συνθετικές αρχές και διαλεκτικές σχέσεις όπως:
– το μνημειακό και το ανθρωποκεντρικό
– το επίσημο και το καθημερινό
– το πλήρες με το διαμπερές
Τέλος, να είναι μια σύνθεση δυναμική, απλή και ευέλικτη με μεγάλη ποικιλία εναλλακτικών λύσεων και τροποποιήσεων στην διάταξη και χρήση των εσωτερικών χώρων σήμερα και στο μέλλον.

Μορφολογική αντιμετώπιση του συγκροτήματος
Ο μορφολογικός χαρακτήρας και το αρχικό ύφος του συγκροτήματος πιστεύουμε ότι πρέπει να τονίσει την μοναδικότητα, την δύναμη και την διαχρονικότητα – αξίες του ασφαλιστικού φορέα,- ενώ ταυτόχρονα να δημιουργεί σωστές σχέσεις με το περιβάλλον του.
Προτείνουμε υλικά διαχρονικά, αδρά που συνδυάζονται αισθητικά όπως, το μάρμαρο, το ανεπίχριστο σκυρόδεμα και το μέταλλο.

Αναλυτικότερα :
Ο φέρων οργανισμός του συγκροτήματος κατασκευάζεται από ωπλισμένο σκυρόδεμα στο σύνολό του, εκτός από το τριώροφο παραλληλεπίπεδο που γεφυρώνει άνοιγμα 30 μ. και αποτελεί τη στέψη της πύλης “στο χώρο” της πλατείας.
Η κατασκευή του είναι μεταλλική αποτελούμενη από μεταλλικά πλαίσια όψεων, μεταλλική εσχάρα δοκών που φέρουν σύμμικτες πλάκες ωπλισμένου σκυροδέματος σε πτυχωτή λαμαρίνα.
Η επιλογή της διαφοροποίησης τόσο της μορφής όσο και του τρόπου κατασκευής του τμήματος αυτού (μεταλλικής γέφυρας) έγινε :
✓ για να προβάλλουμε τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του συγκροτήματος μέσω μιας κατασκευής υψηλής ποιότητας, αισθητικής παρουσίας και τεχνικής αρτιότητας.
✓ για να γεφυρώσουμε ένα μεγάλο άνοιγμα 30 μ. απαραίτητο συνθετικό στοιχείο, εφόσον πρωταρχικός στόχος μας είναι να διεισδύσει ο υπαίθριος χώρος στο κέντρο, “την καρδιά” της σύνθεσης, δημιουργώντας την υπερυψωμένη πλατεία.
Οι όψεις του συγκροτήματος έχουν μορφολογηθεί ανάλογα της θέσης τους, έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στο γενικό συνθετικό πνεύμα του συγκροτήματος.

Αναλυτικά :
Οι εξωτερικές όψεις των βασικών όγκων του συγκροτήματος επιλέξαμε να είναι πιο συμπαγείς, μορφολογικά ουδέτερες και να καλύπτονται από μαρμαρεπένδυση. Αυτή η τελική επιφάνεια (της μαρμαρεπένδυσης) έρχεται σε διαλεκτική σχέση με την πόλη και το κυρίαρχο “πολυτελές” υλικό της.
Αντίθετα οι εσωτερικές όψεις του συγκροτήματος ανοίγονται στο εσωτερικό υπαίθριο χώρο – πλατεία – είναι διαφανείς (εμφανής ο κατασκευαστικός κάναβος – μεγάλες τζαμαρίες), και τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι αυτούσια (όχι επενδύσεις) μπετόν – μέταλλο -γυαλί .
Στη μορφολόγηση τους υπεισέρχονται στοιχεία μικρότερης κλίμακας, έτσι ώστε να τονίζεται η ανθρώπινη κλίμακα στο εσωτερικό του συγκροτήματος. Τέτοια είναι τα μεταλλικά σκίαστρα της νοτιοδυτικής όψης του κτιρίου γραφείων, το μεταλλικό στέγαστρο της εισόδου κ.ά.
Η καμπύλη που αποτελεί το ένα όριο “της πλατείας” προς τη πλευρά του συνεδριακού κέντρου υπακούει στην μορφολογική αντιμετώπιση των εσωτερικών όψεων, κατασκευάζεται από εμφανές σκυρόδεμα με ειδική επιμέλεια της τελικής υφής (πελέκημα με ειδικό κτένι – “ντεσιλίδικο”) και μορφολογικά αντιμετωπίζεται σαν ενιαίο γλυπτικό στοιχείο, όριο του υπαίθριου χώρου.
Ο παιδικός σταθμός λόγω της λειτουργίας του παραπέμπει σε μια επεξεργασία μικροκλίμακας η οποία έρχεται σε αναφορά με τον υπαίθριο χώρο.
Τα υλικά που επιλέχτηκαν για τον υπαίθριο χώρο υπακούουν στο πνεύμα της μορφολόγησης του εσωτερικού χώρου του συγκροτήματος , είναι διαχρονικά – αδρά και γαιώδη.